Op jonge leeftijd een bedrijf overnemen. Kan dat?

Het overnemen van een MKB bedrijf door de nieuwe generatie ondernemers is van alle tijden. In familiebedrijven is dat natuurlijk altijd een hot topic. Het is zeker niet eenvoudig als de nieuwe en zittende generatie met elkaar dit proces doorlopen. Op basis van een aantal sprekende interviews met ondernemers zetten we succes- en faalfactoren op een rij. Vanuit de praktijk, vanuit beide perspectieven.

Daar waar het stil is, gebeurt het

Een goede vriend van mij is een PR adviseur, die behalve bedrijven ook regeringen op lastige dossiers adviseert. Hij zei mij ooit: ‘Karin, let altijd op daar waar het stil is, want daar gebeurt het’. Hetzelfde bedacht ik me de afgelopen tijd toen me de overdonderende aandacht van de vele start-up fests, artikelen en publiciteit opviel. Even voor alle duidelijkheid: één op de 10.000 starters groeit uit tot een hele succesvolle startup.

Gaat u met mij mee naar de stilte, daar waar het ‘echt’ gebeurt?

De stille kracht van de Nederlandse economie.

“In Nederland leveren overgedragen bedrijven 3,5 meer werkgelegenheid op dan alle startende bedrijven bij elkaar.”

In 2014 waren er rond de 135.000 starters (waarvan maar liefst 114.285 zzp-ers). Nederland kent 878.850 ZZP-ers en 422.268 mkb bedrijven (in 2014) Van deze mkb bedrijven staan er steeds meer in de verkoop: van 23.500 in 2011 naar 55.700 bedrijven nu. 10% van alle bedrijven met personeel staat nu te koop, een verdrievoudiging in vergelijking tot 2011.

Bij overdrachten staan nu 7,1% van alle voltijdsbanen op het spel. Het afbreukrisico voor de Nederlandse economie is sterk toegenomen. Het werkgelegenheidsverlies als gevolg van mislukte overdracht is in vergelijking tot 2011 verdubbeld, de omzetderving en kapitaalvernietiging zijn verviervoudigd. De werkgelegenheidseffecten van een relatief klein aantal overdrachten (10.000 – 15.000 per jaar) zijn vele malen hoger dan die van het grote aantal starters (150.000 – 180.000 per jaar).

De kwaliteit van de bedrijven is toegenomen. Bedrijven zijn gegroeid in personeelsleden van 5,8 naar 7,3 fte. Het zijn vooral familiebedrijven die nu in de verkoop staan. Verkopende ondernemers beschikken over meer aan- of verkoopervaring, de bedrijven zijn minder afhankelijk van de ondernemer, de vraagprijs bij verkopende ondernemers lijkt realistischer. Verkopende ondernemers exporteren meer. Het percentage bedrijven dat kansrijk is bij verkoop is gestegen van 44% naar 53%. In het mkb zien we een generatie wissel plaatsvinden. De crisis heeft ertoe geleid dat ondernemers de verkoop van hun bedrijf uitstelden. Punt van zorg is de toename van de ondernemersleeftijd bij verkoop: van begin vijftig in 2011 naar zestig jaar in 2014/15. Meer hierover weten, lees hier verder.

75% van de bedrijven innoveert na overnemen bedrijf door nieuwe generatie

Hoogleraar Justin Jansen ziet dat het MKB allang niet meer de groeimotor is van de Nederlandse economie en volledig stilstaat. Zijn onderzoek (te lezen op de website van NL groeit) laat zien dat de laatste jaren de groep van MKB-bedrijven die stagneren of krimpen is gegroeid naar bijna 70% van het totaal. Het aandeel groeiende bedrijven is juist afgenomen. ‘Een belangrijke oorzaak is dat MKB-ers vaak niet weten hoe ze groei moeten realiseren. Hoe ze nieuwe verdienmodellen moeten opzetten, hun bedrijf daar op in moeten richten.’

Een eigenaarswisseling is een natuurlijk moment van vernieuwing binnen bedrijven. In Nederland is aangetoond dat 75% van de bedrijven na het overnemen van het bedrijf reorganiseert en/of innoveert.

Jonge overnemers brengen MKB versneld naar de nieuwe wereld

Bij het schrijven van het boekje ‘Jong Ondernemen. Hoe twintigers het MKB vernieuwen’ heb ik een groot aantal (jonge) MKB ondernemers over bedrijfsoverdracht geïnterviewd. Wat daarin opviel is de drive van de jonge ondernemers om het bedrijf verder te brengen én te innoveren. Bij een succesvolle overdracht ontstaat er een best of both worlds. De drive en innovatiekracht van jonge overnemers gecombineerd met de ervaring van de overdrager geeft een impuls aan MKB bedrijven en brengt hen versneld naar de nieuwe wereld. Patrick Hans (24), één van de overnemers, verwoord het als volgt:

‘Ik word regelmatig ‘Mister Change’ genoemd. Ik ben continue bezig om zaken te optimaliseren. Ik vereenvoudig de processen en pak de automatisering aan. Ons voorraadbeheer had weinig aandacht. In het stroomlijnen is veel rendement te behalen. Ik werk hard om ons online bestelplatform (webshop) verder uit te bouwen.

 “Er zijn veel kansen in de markt. Ik stap liever nu voor in de trein dan dat ik later achterin de trein terecht kom.” 

Zijn vader Gerrit-Jan (Unique bedrijfskleding) laat het logische tegengeluid horen: ‘Ik kijk altijd naar de kosten. Geld moet eerst worden verdiend en dan uitgegeven. Als we niet zo hadden gehandeld hadden we de crisis niet overleefd.’ Anne-Mary van der Pijl (Ami facility) concludeert: ‘We kunnen veel leren van de nieuwe generatie. Het zal de economie verder helpen. Laat ze levenservaring opdoen en geef ze de tijd. Stuur een beetje bij, niet te veel en laat los.’

Download hier gratis het boekje ‘Jong Overnemen’. Hoe twintigers het MKB vernieuwen’.

Het boekje heb ik samen geschreven met Lex van Teeffelen, lector Financiële en Economische Advisering bij de Hogeschool Utrecht. Het boekje laat MKB ondernemers zelf aan het woord en geeft zo een helder beeld over de dynamiek van overdracht. Op basis daarvan worden een aantal handige tips gegeven: voor ondernemers, opleiders en beleidsmakers.

En van ons hoef je het helemaal niet stil te houden. Integendeel, wij waren onder de indruk van de eerlijkheid, gevatheid en wijsheid van alle geïnterviewden!

Wil je meer weten? Neem dan contact met ons op.

Drie generaties van Sterkenburg aan het woord. Alle geïnterviewden bij de feestelijke presentatie tijdens de Dag van de Overnemer.